Zwątpiłaś w to, że kiedyś zrozumiesz o co chodzi w wymowie angielskiej? Nie rozumiesz dlaczego wszystkie słówka pisze się inaczej niż się je czyta? Jeśli tak, to czytaj dalej! Ten artykuł jest właśnie dla Ciebie.
Fonetyczne pułapki
Język angielski potrafi zaskoczyć.. na początku taka mała zagadka:
jak przeczytać słowo ewe? (to znaczy po angielsku owca, sheep to nazwa całego gatunku:) Tak, tak, lamb to jagnię, ewe to owca a ram to baran)
No więc? Any ideas? Myślę, że będzie Wam trudno zgadnąć.
Prawidłową wymowę znajdziecie tu: https://www.youtube.com/watch?v=Ba5J3B7lH7Q
zdziwieni? Wiem, ja też byłam 😉 W życiu nie myślałam, że ewe i you to homonimy (tak samo się wymawia, inaczej się pisze), ale to tylko dowodzi tego, jak szalenie istotna jest nauka dźwięków. Bez tego nie uda Wam się ładnie mówić.
Z moich doświadczeń wynika, że większość osób nie ma pojęcia czym jest IPA (International Phonetic Alphabet). Większość osób nie ma pojęcia, że na dźwięki w języku angielskim składają się długie i krótkie samogłoski i że jest to bardzo ważne, bo wpływa na znaczenie. Większość osób nie słyszało nigdy o najfajniejszym tworze angielskiej fonetyki jakim jest schwa. A bez tego nie macie szans mówić zrozumiale. Nie wiem czemu ta fonetyka jest spychana na ostatnie miejsce, kiedy powinna być tak naprawdę na pierwszym!
W tym artykule postaram się Wam wyłuszczyć dokładnie na czym polega IPA; opowiem jak się z nim zaprzyjaźnić oraz krótko przedstawię długie i krótkie samogłoski.
Gotowi do zabawy? Zaczynamy!
Czym się różni dźwięk od litery?
Najpierw musisz uświadomić sobie, czym się różni dźwięk od litery. Dźwięk słyszysz, literę piszesz – to tak w największym skrócie. Jeżeli piszesz litery th to ten dźwięk w języku angielskim będzie tym sławetnym niby t niby f takim świszczącym t przy wymawianiu np. Thank you.
Pytanie za sto punktów: ile mamy dźwięków w języku polskim? Prawie tyle samo, co liter 🙂 W 90% przypadków w języku polskim dźwięk odpowiada literze, czyli widzisz s i wymawiasz /s/ widzisz o i wymawiasz /o/. I tu jest właśnie pies pogrzebany, bo dźwięki w języku angielskim bardzo rzadko odpowiadą literze i właśnie dlatego mamy tak wielki problem z ich opanowaniem. W angielskim mamy samogłoski długie, krótkie, jasne i ciemne, dyftongi i całą masę innych atrakcji.
Swoją drogą, w języku polskim kiedyś też istniały długie i krótkie samogłoski, wiedzieliście o tym? Wymiotło je ok. XV wieku. Znajdziecie je w innych językach słowiańskich, np. w czeskim. Z nimi byłoby trochę łatwiej… J
System dźwięków czyli IPA
Do rzeczy. IPA powstał właśnie po to, żeby usystematyzować dźwięki w języku angielskim. Pierwszą rzeczą, którą musisz zrobić to oderwać w swojej głowie litery od dźwięków. Ja wiem, że po polsku kot to kot i nie ma tu większej filozofii, ale po angielsku cat to /kæt/ i widzisz już, że a jest wymawiane jako /æ/ czyli ani a ani e ale coś pomiędzy. Ten sam dźwięk pojawia się w wyrazie have i bat.
Bat jest dobrym przykładem, bo jestem gotowa się założyć, że tak samo wypowiecie but i bat a tu – niespodzianka – but to /bʌt/ (chyba że jest nieakcentowane, ale o tym to kiedy indziej) a bat to /bæt/ ani jedno ani drugie to nie jest polskie a. Sorry Winnetou.
Cały system dźwięków w języku angielskim bez problemu znajdziecie w internecie, ale wiecie co – żeby się jej nie przestraszyć, trzeba ją powolutku przyswoić. Dobrym pomysłem jest zaczęcie od podziału na długie i krótkie samogłoski.
Długie i krótkie dźwięki w języku angielskim
Dzisiaj może zaczniemy od mojego ulubionego przykładu czyli /i/.
Był kiedyś taki zespół, w którym głównym wokalistą był Piotr Kupicha. Pamiętacie jego nazwę? Taaaak, zespół się nazywał Feel czyli po polsku /fil/. Nazwa niby angielska, nie? Nic bardziej mylnego. Po angielsku wyraz feel czytamy jak /fiːl/. To i z kropeczkami to długie i, które przypomina polskie /j/. Czyli jakbym miała Wam to po polsku napisać brzmiałoby to mniej więcej tak /fijl/. Usta nam się rozciągają jak przy wymowie j. Tak! Naprawdę! Zostajemy w klimatach muzycznych. Jest taki słynny brytyjski muzyk, który ma na nazwisko Collins. A jak ma na imię? Brawo! Phil! Jak to czytamy? /fɪl/. To jest krótkie i, które wymawiamy bardzo podobnie do /y/. Po polsku brzmiałoby to mniej więcej tak: /fyl/. Tak samo czytamy fish, sit, in, pin.
Reasumując: na początku skup się na tym, żeby oderwać litery od dźwięków. Sprawdzaj, jak się dane słowo wymawia. Nie zapisuj polskiej wymowy, bo ona nigdy nie odzwierciedla systemu angielskiego. Zacznij od malutkich kroczków. Wypisz sobie przykłady z długim i krótkim i (np. sit -seat, bin – bean, lick – leak, Phil – feel). Zacznij je wymawiać na głos i daj znać, czy widzisz różnicę.
Jeżeli chcielibyście czytać więcej tego rodzaju artykułów, to dajcie mi proszę koniecznie znać!
Justiis
7 czerwca 2017 @ 18:09
Fantastyczny artykuł, poproszę o więcej
Iga Białaszczyk
8 czerwca 2017 @ 07:31
Justiis dziękuję bardzo! Oczywiście, z chęcią napiszę 🙂 Masz jakiś konkretne zagadnienie, które Cię interesuje?
Jolanta
9 czerwca 2017 @ 10:10
Od dłuższego czasu zbieram się do nauki fonetyki angielskiej i prawdę mówiąc słabo mi to wychodzi 🙂 Mam nadzieję, że uda mi się ją opanować dzięki Twoim wpisom 🙂 Dobra robota Iga! Jestem pod wrażeniem 🙂
Iga Białaszczyk
9 czerwca 2017 @ 20:52
Dziękuję Ci bardzo 🙂
5 sprawdzonych sposobów, jak opanować angielskie dźwięki? - ChitChat&Cat Angielski Online
11 sierpnia 2017 @ 09:54
[…] Dźwięki w języku angielskim – krótki poradnik […]
Elżbieta Sawicka
27 sierpnia 2017 @ 21:11
bardzo lubię czytać Twoje artykuły o wymowie i dźwiękach. poproszę więcej i dużo więcej. zwłaszcza z przykładami 🙂
Iga
27 sierpnia 2017 @ 21:16
Nie ma sprawy 🙂 Mam już całą listę tematów! 🙂