To pytanie spędza sen z powiek wszystkim tym, którzy nerwowo odliczają kolejne „czasy”. W tym wpisie mówiłam o tym, że są trzy grupy czasów. Teraz pokażę Ci, że na pytanie: „ile jest czasów?” można odpowiedzieć… dwa. Naprawdę!

Co to jest czas?

Zanim zadasz pytanie „ile jest czasów?” zastanów się najpierw: co to jest czas? Przywykliśmy (idąc za wszystkimi podręcznikami) do wkuwania na pamięć kolejnych nazw: present simple, present continuous, present perfect, po mniej więcej piątym czasie wszystko zaczyna się mieszać. Z gramatycznego punktu widzenia, kategorię czasu można stosować wtedy, kiedy odmieniamy czasownik (zmieniamy jego formę), odnosząc się do czasu zdarzenia/wypowiedzi. W tym sensie, wszystkie języki mają tylko trzy czasy, ponieważ przyjęty przez nas porządek świata funkcjonuje w linii przeszłość – teraźniejszość – przyszłość. W angielskim też jest to widoczne:

I walk to a store – Present Simple

You walked to a store – Past Simple

He will walk to a store – Future Simple

Will czy going to?

Zaraz, chwileczkę! A co robi tam will? Przecież to jest osobne słówko? Bingo! Co więcej, wszystkie konstrukcje odnoszące się do czasu przyszłego tak funkcjonują. Nie zmieniasz tam formy czasownika, tak jak w czasie Past Simple (agree – agreed czy do – did), ale czas przyszły konstruujesz wykorzystując dodatkowe słowa:

She will walk to a store.

He’s going to walk into a store.

She’s just walking to a store.

He’s about to walk into a store.   

Dlatego niektórzy lingwiści (na mojego nosa jest ich większość) uważa, że są tylko dwa czasy – przeszłość i teraźniejszość, bo tylko one mieszczą się w definicji odmiany (zmiany formy) czasownika i odniesienia do czasu.

Aspekt czasownika – co to jest?

W swoim ebooku o czasach piszę o tym, że każda nazwa czasu daje Ci dwie informacje: po pierwsze o grupie czasów, a po drugie o aspekcie. W nazwie Present Simple pierwsze słowo mówi o tym, że jest to czas teraźniejszy, a drugie o tym, że jest to aspekt simple.

Mamy trzy podstawowe aspekty:

Simple

Continuous/Progressive

Perfect

Plus możemy połączyć Perfect z Progressive.

Po co nam aspekt?

Aspekt odnosi się do trwania, częstotliwości i skończoności danej czynności.

Mówiąc zdanie: I was eating ice cream zaznaczasz, że działo się to w przeszłości i jednocześnie było niedokończone.

Aspekty, żonglując tymi trzema wyznacznikami: trwaniem, częstotliwością i skończonością, dają bardzo szerokie pole do popisu.

To ile tych czasów w końcu jest?

Zanim odpowiem na to pytanie, poruszę jeszcze jedną kwestię: tryb czasownika. On przekazuje informacje o nastawieniu rozmówcy do danej czynności: czy jest ona potrzebna, niezbędna, zalecana, hipotetyczna, itd.

Najczęściej wyrażamy tryb za pomocą czasowników modalnych:

• I shall walk to the store
• You should walk to the store.
• He can walk to the store.
• She could walk to the store.
• We will walk to the store.
• You would walk to the store.
• They may walk to the store.
• I might walk to the store.
• You must walk to the store.

Wszystkie czasowniki funkcjonują w parach teraźniejsza – przeszła:

shall – should,

can – could,

will – would,

may – might.

Must ma tylko formę czasu teraźniejszego.

Will i shall mogą być użyte do wyrażenia przyszłości. Mogą też być użyte jeżeli chcesz coś zaproponować: 

Shall I make some tea? (zrobić herbaty?)

I will carry it for you! (poniosę to!)

Elementy tej układanki możesz zatem dowolnie komponować. W zdaniu:

I might be running late tonight

przekazujesz jednocześnie hypothetical attitude, oraz to, że akcja nie będzie skończona i że wydarzy się dzisiaj.

Daj mi spokój z tymi czasami!

Robi się jeszcze ciekawiej, jeżeli dorzucisz do tej całej układanki zwroty, które zawierają elementy czasu, aspektu czy trybu, ale…  nimi nie są. Zobacz na przykład: 

I used to visit my grandma every summer. 

W tym zdaniu za pomocą struktury z used to wyrażasz to, że czynność wydarzyła się w przeszłości i że była powtarzalna. W tym sensie wpada ona w kategorię progressive.

We’re about to start. 

To zdanie możesz przetłumaczyć jako „zaraz zaczynamy”, odnosi się ono zatem do najbliższej przyszłości. Nie użyjesz do niego ani konstrukcji z will ani z going to. Wiele rzeczy możemy wyrazić na wiele różnych sposób, przekazujemy ogrom informacji w zaledwie kilku słowach. Dlatego bardzo trudno jest konkretnie odpowiedzieć na pytanie: „ile czasów jest w języku angielskim?”.

Jak się uczyć czasów?

Moja recepta na to, jak się uczyć czasów jest dwuskładnikowa 🙂 Po pierwsza trzeba bardzo dokładnie przeanalizować swój język ojczysty. Znajdywanie podobieństw, odpowiedników i różnic między językami to niezbędny krok. Bez takiej analizy proces nauki postępuje wolniej. One zmuszają też do opanowania podstawowych pojęć z zakresu gramatyki, co bardzo pomaga w jej przyswaniu. Moje doświadczenie podpowiada, że dorosły dużo szybciej zapamięta regułkę, która jest wyjaśniona w oparciu o język ojczysty (po polsku mówimy tak, a angielski działa tak i tak), niż nauczy się powtarzając bez większego zrozumienia całe struktury. Po etapie analizy, kolejnym krokiem jest skupienie się wyłącznie na języku angielskim.

Last not least!

Jeżeli chcesz poćwiczyć gramatykę, zapisz się koniecznie na korki z angielskiego! Korki to krótka lekcja online, która omawia jeden problem gramatyczny. Oprócz prezentacji i wytłumaczenia tematu, dostaniejsz też moje autorskie ćwiczenia. Zapraszam!